Ινομυώματα

Τα ινομυώματα σε ένα μικρό ποσοστό (περίπου 7%) είναι κληρονομικά. Σε όλες τις περιπτώσεις όμως έχουν γενετικό αίτιο. Αυτό σημαίνει πως η γυναίκα γεννιέται με φυσιολογική μήτρα αλλά είναι προγραμματισμένη να δημιουργήσει ινομυώματα κάποια στιγμή της ζωής της. Η γυναίκα που έχει το ή τα γονίδια των ινομυωμάτων θα τα δημιουργήσει ότι και να κάνει. Άρα, τα ινομυώματα δεν έχουν να κάνουν με διατροφή, άγχος η κούραση, άσκηση η καθιστική ζωή, πολύ δουλειά η διακοπές.

Οι περισσότερες γυναίκες που είναι ´προγραμματισμένες´ να παρουσιάσουν ινομυώματα θα το κάνουν συνήθως μετά την ηλικία των 35 ετών. Η παράταση της μητρότητας που συμβαίνει στην κοινωνία τα τελευταία 20 χρόνια σημαίνει πως, όλο και περισσότερες γυναίκες ανακαλύπτουν πως έχουν ινομυώματα πέριξ της ηλικίας που επιθυμούν τεκνοποίηση.

Είναι ευθύνη του γιατρού να αποφασίσει και να υποδείξει στην ασθενεί αν το η τα ινομυώματα που έχει πρέπει η όχι να αφαιρεθούν προ κύησης.

Τα ινομυώματα ξεκινάνε από ένα κύτταρο, όπως όλοι οι καλοήθεις η κακοήθεις όγκοι. Το κύτταρο αυτό που είναι γενετικά αλλοιωμένο σε σχέση με τα διπλανά κύτταρα, αρχίζει να πολλαπλασιάζεται και να δημιουργεί μια μάζα. Αυτή η μάζα είναι συμπαγής και παραμορφώνει το σημείο της μήτρας που βρίσκεται.

Τα ινομυώματα είναι ευαίσθητα στις ορμόνες και ειδικά στα οιστρογόνα. Άρα, όταν η γυναίκα εκκρίνει οιστρογόνα, αυτά γίνονται αντιληπτά από το ινομύωμα στο όποιο περνάνε αυξητικά μηνύματα.

Γυναίκες π.χ., που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση, όπου οι ορμόνες που εκκρίνουν οι ωοθήκες είναι αυξημένες, έχουν την τάση να μεγαλώνουν ταχύτερα τα ινομυώματά τους. Άρα, είναι πάλι υποχρέωση του γυναικολόγου να υποδείξει στην γυναίκα αν τα ινομυώματα που έχει θα ενοχλήσουν ή όχι στην επιτυχία εξωσωματικής προσπάθειας.

Μετά την εμμηνόπαυση πάντως, που οι ορμόνες (π.χ. τα οιστρογόνα) πέφτουν, τα ινομυώματα συρρικνώνονται. Άρα, σπανίως έως ποτέ δεν χρειάζεται αυτά να αφαιρούνται μετά την εμμηνόπαυση. Με μια μόνον εξαίρεση. Αν αυτά συνεχίζουν να μεγαλώνουν και αφού σταματήσει η περίοδος.

Η μήτρα μπορεί να δημιουργήσει ινομυώματα μέσα στο εσωτερικό της (στο ενδομήτριο), στο τοίχωμά της και τέλος στην εξωτερική της επιφάνεια.

Τα ινομυώματα μέσα στην μήτρα (δηλαδή, εντός της ενδομήτριας κοιλότητας) προκαλούν αιμορραγίες και προβλήματα στη σύλληψη καθώς και στην διατήρηση της κύησης. Τα εσωτερικά ινομυώματα προκαλούν αιμορραγίες κατά την διάρκεια της περιόδου ακόμα και από μικρό σχετικά μέγεθος, δηλαδή περίπου 2 εκατοστά.

Ινομυώματα στο τοίχωμα ονομάζονται τοιχωματικά και μπορούν να προκαλέσουν. αιμορραγικές ανωμαλίες αλλά αφού μεγαλώσουν αρκετά, άνω των 6 εκατοστών. Γενικά μιλώντας, η μήτρα αρχίζει να αιμορραγεί μόνον εάν το ινομύωμα η ινομυώματα αρχίσουν να αλλοιώνουν την ενδομήτριας κοιλότητα. Οι αιμορραγίες αυτές αφορούν συνήθως την διάρκεια και την βαρύτητα του αίματος της περιόδου.

Τα εξωτερικά ινομυώματα είναι πάντα συμπτωματικά, που σημαίνει δεν τα καταλαβαίνει κανείς. Αυτά τα ανακαλύπτουμε συνήθως τυχαία κατά την διάρκεια υπερηχογραφικών ελέγχων ρουτίνας. Αν η γυναίκα έχει καιρό μια ελεγχθεί μπορούν να φθάσουν και τεράστια μεγέθη πριν γίνουν αντιληπτά από την ίδια, εφόσον πλέον τα νοιώσει η ίδια να παραμορφώνονται την κοιλιά της. Βεβαίως αυτό μπορεί και να αλλάξει αν μεγαλώνοντας πιέσουν κάποιο όργανο όπως π.χ. την ουροδόχο κύστη, προκαλώντας συχνουρία, κοκ.

Τα ινομυώματα είναι πάντοτε ή σχεδόν πάντα καλοήθεις. Ένα ινομύωμα είναι ύποπτο για κακοήθειες βασικά σε δυο περιπτώσεις: α) όταν μεγαλώνει πολύ γρήγορα, β) όταν συνεχίζει να μεγαλώνει γρήγορα και μετά την εμμηνόπαυση.

Εδώ να τονίσω πως γενικά τα ινομυώματα συρρικνώνονται μετά την εμμηνόπαυση και μετά την εγκυμοσύνη όταν η γυναίκα θηλάζει.

Τα ινομυώματα αποτελούν την πιο συχνή γυναικολογική πάθηση. Ένα ποσοστό 30-50% των γυναικών δημιουργεί και αναπτύσσει ινομυώματα στην αναπαραγωγική ηλικία. Αποτελεί επίσης την πιο συχνή ένδειξη για υστερεκτομία λόγω μητρορραγιών. Η ηλικία που εμφανίζονται είναι συνήθως μετά τα 35, αλλά πιο σπάνια μπορούν να εμφανιστούν και σε ηλικίες κάτω των 30.

Γενικά τα ινομυώματα συρρικνώνονται μετά την εμμηνόπαυση και μετά την εγκυμοσύνη όταν η γυναίκα θηλάζει.

Τα ινομυώματα συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα, ειδικά όταν είναι μικρά. Τα εσωτερικά ινομυώματα, δηλαδή του ενδομητρίου, προκαλούν αιμορραγία κατά την διάρκεια της περιόδου. Τα τοιχωματικά ινομυώματα προκαλούν αιμορραγίες πολύ αργότερα δηλαδή αφού μεγαλώσουν αρκετά και αρχίσουν να πιέζουν το ενδομήτριο (πάνω από 6 εκατοστά). Τα ινομυώματα στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ανακαλύπτονται τυχαία στην διάρκεια ελέγχων ρουτίνας.

Χρειάζεται προσοχή στην επεξήγηση όταν ανακαλυφθούν ινομυώματα, ειδικά σε νεώτερες γυναίκες, ώστε να μην προκληθεί πανικός. Συνήθως ο άνθρωπος τείνει να μεγαλοποιεί το πρόβλημα στο μυαλό του και να βλέπει την χειρότερη περίπτωση. Πρέπει λοιπόν να τονίζεται πως:

1. η υγεία δεν κινδυνεύει από τα ινομυώματα. Τα ινομυώματα δεν προκαλούν ή μετατρέπονται σχεδόν ποτέ σε καρκίνο,
2. τα περισσότερα ινομυώματα δεν ενοχλούν στο να κάνει κανείς παιδιά,
3. δεν χρειάζεται αμέσως επέμβαση αλλά στην αρχή τουλάχιστον μόνον παρακολούθηση,
4. οι τεχνικές αφαίρεσης τους αν ποτέ χρειασθεί να αφαιρεθούν είναι πλέον ασφαλέστατες και ανώδυνες,
5. σχεδόν ποτέ δεν χρειάζεται να αφαιρέσει κανείς την μήτρα παρά μόνον αν τα ινομυώματα είναι τεράστια και σε γυναίκες που έχουν ήδη τεκνοποιήσει.

Υπάρχει μια άλλη παρεμφερής παθολογία της μήτρας που πολλές φορές μπερδεύει και τους ίδιους τους γιατρούς, και αυτή λέγεται αδενομύωση. Η διαφορά είναι ότι στην αδενομύωση δεν πρόκειται συνήθως για μια συγκεκριμένη μάζα, αλλά αφορά σε όλο το τοίχωμα της μήτρας.

Τα ινομυώματα είναι πάντοτε ή σχεδόν πάντα καλοήθεις. Η στατιστική πιθανότητα εξαλλαγής ινομυωμάτων ή αδενομύωσης σε κακοήθεια υπολογίζεται σε λιγότερο από ένα στα χίλια περιστατικά. Ένα ινομύωμα είναι ύποπτο για κακοήθειες βασικά σε δυο περιπτώσεις: α) όταν μεγαλώνει πολύ γρήγορα, β) όταν συνεχίζει να μεγαλώνει γρήγορα και μετά την εμμηνόπαυση.

Και τα ινομυώματα όπως και η αδενομύωση δεν θεραπεύονται με φάρμακα. Υπάρχουν θεραπείες που μπορούν να τα επιβραδύνουν ή ακόμα και να τα μικρύνουν, αλλά μπορούν να δοθούν μόνον για περιορισμένα διαστήματα λόγω παρενεργειών. Σε ουδεμία περίπτωση δεν αποτελούν μόνιμη λύση του προβλήματος παρά μόνον παροδική, μέχρι να αποφασίσει ο γιατρός για το πως θα τα αντιμετωπίσει.

Σε κάποιες περιπτώσεις αδενομύωσης η και ινομυωμάτων, τέτοιου είδους θεραπείες μπορούν να χορηγηθούν προ θεραπείας με εξωσωματική γονιμοποίηση, για να μην χάσει κανείς χρόνο.

Η ουσιαστική θεραπεία των ινομυωμάτων ή της εστιασμένης αδενομύωσης είναι χειρουργική και μπορεί να γίνει είτε λαπαροσκοπικά, σε έμπειρα χέρια, ή με την μέθοδο της ανοιχτής χειρουργικής, που είναι και κλασική μέθοδος.

Η μέθοδος της λαπαροσκόπησης είναι πιο σύγχρονη με σαφή προτερήματα έναντι της κλασικής μεθόδου, και θα πρέπει να προτιμάται ειδικά σε νεώτερες γυναίκες με ινομυώματα που δεν έχουν τεκνοποιήσει.