Παθολογία Ωοθηκών

Οι ωοθήκες είναι ίσως το πιο πολύπλοκο όργανο του ανθρώπινου σώματος. Και όταν λέω πολύπλοκο, εννοώ και ως προέλευση και ως λειτουργία.

Η ωοθήκη παρέρχεται από τρεις  εμβρυικούς ιστούς και δημιουργείται ανάμεσα στην 6^η και 8^η εβδομάδα της ανάπτυξης του εμβρύου. Σαν όργανο έχει δυο λειτουργίες. Αφενός ως όργανο αναπαραγωγής και αφετέρου ως ενδοκρινείς αδένας. Η αναπαραγωγική ικανότητα της ωοθήκες εξαντλείται 4-5 χρόνια πριν την εμμηνόπαυση.

Η παθολογία της ωοθήκης είναι εξίσου περίπλοκη όπως και η προέλευση της. Τα προβλήματα είναι συνήθως η δημιουργία κύστεων που στην πλειοψηφία τους είναι καλοήθεις!

Κύστεις ωοθηκών

Οι κύστεις μπορούν να προκληθούν σε οποιονδήποτε ηλικία και χωρίζονται σε λειτουργικές κύστεις και παθολογικές. Οι λειτουργικές κύστεις προκύπτουν από την ίδια λειτουργία της ωοθήκης και απορροφώνται συνήθως από μόνες τους χωρίς θεραπεία μέσα σε 1 με 2 μήνες. Η θεραπεία με αντισυλληπτικά, παρόλο που δεν είναι απαραίτητη, μπορεί να βοηθήσει στην ταχύτερη απορρόφηση τους.

Οι παθολογικής κύστεις δεν φεύγουν με φαρμακευτική θεραπεία παρά μόνον με χειρουργική αφαίρεση που σήμερα πια γίνεται λαπαροσκοπικά.

Οι πιο συνηθισμένες κύστεις που βλέπουμε σε νέες γυναίκες είναι οι δερμοειδείς κύστεις και οι κύστεις ενδομητρίωσης. Και οι δυο έχουν χαρακτηριστική εικόνα στον υπέρηχο. Η μαγνητική τομογραφία είναι χρήσιμη αν υπάρχει υποψία για κακοήθεια.

Ογκολογικοί δείκτες όπως οι CΑ-125, CEA, HE4 κοκ, είναι κάποιοι δείκτες που ανεβαίνουν σε κακοήθεις μορφές κύστεων αλλά και σε κάποιες καλοήθεις, όπως χαρακτηριστικά η CΑ-125 σε κύστεις ενδομητρίωσης. Οι δείκτες συνεκτιμούνται από τον γιατρό μαζί με τον υπέρηχο και την κλινική εικόνα της ασθενούς πριν αποφασισθεί να γίνει επέμβαση.

Οι κύστεις των ωοθηκών σε γυναίκες μετά την κλιμακτήριο και ειδικά σε ηλικίες πέραν ή πέριξ  των 60, πρέπει να παρακολουθούνται στενότερα και αν μεγαλώνουν να αφαιρούνται αμέσως.

Η λαπαροσκοπική μέθοδος δεν αποτελεί αντένδειξη στην αφαίρεση υπόπτων κύστεων αρκεί η κύστη να βγαίνει άρρηκτη. Σε κάποιες περιπτώσεις αυτό επιτυγχάνεται ασφαλέστερα μαζί με την αφαίρεση ολόκληρου της ωοθήκης.

Υπάρχουν πλέον σαφή χειρουργικά λαπαροσκοπικά πρωτόκολλα για την αντιμετώπιση υπόπτων κύστεων ωοθήκης.

Πολυκυστικές οωθήκες

Αυτός ο όρος συγχύζει πολύ τις γυναίκες διότι λανθασμένα παραπέμπει σε κύστεις ωοθηκών και προβλήματα γονιμότητας. Και οι δυο περιπτώσεις δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.

Πολυκυστικές ωοθήκες σημαίνει απλά πως στον υπέρηχο οι ωοθήκες φαίνονται να περιέχουν πολλά μικρά άτρυτα ωοθυλάκια από 5-8 χιλιοστά γύρω στην περιφέρεια της ωοθήκης. Καμία φορά γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες βλέπουν περίοδο πιο αραιά που μπορεί να συμβαίνει και μετά από κάποιους μήνες. Αυτό αλλάζει με την ηλικία και συνήθως οι γυναίκες διαπιστώνουν τον κύκλο τους να στρώνει μετά τα 30 χρόνια.

Η γονιμότητα δεν επηρεάζεται από αυτό το σύνδρομο εκτός αν η γυναίκα είναι παχύσαρκη με αυξημένη τριχοφυΐα και με πλήρη έλλειψη περιόδου. Αυτό αποτελεί μια ακραία έκφραση του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών και αντιμετωπίζεται με κατάλληλη ορμονική θεραπεία και υποβοηθούμενη διέγερση σε περίπτωση επιθυμίας εγκυμοσύνης.