Λαπαροσκόπηση

Η λέξη λαπαροσκόπηση είναι ελληνική και ετυμολογικά σημαίνει έλεγχος της κοιλιάς.

Με τη μέθοδο αυτή ελέγχονται τα όργανα που βρίσκονται στο εσωτερικό της κοιλιακής χώρας, όπως το στομάχι, το συκώτι, το λεπτό και το παχύ έντερο καθώς και τα έσω γεννητικά όργανα που βρίσκονται στην πύελο, δηλαδή η μήτρα, οι σάλπιγγες και οι ωοθήκες.

Με τη λαπαροσκόπηση ελέγχονται ή και χειρουργούνται και άλλες μορφές γυναικολογικής παθολογίας, όπως συμφύσεις μεταξύ των έσω-γεννητικών οργάνων, η ενδομητρίωση, λειτουργικά προβλήματα των σαλπίγγων, ινομυώματα μήτρας, κτλ.

Η ραγδαία εξέλιξη στη βιοτεχνολογία όπως η δημιουργία video-οπτικών ινών, laser, καθώς και ηλεκτρονικός εξοπλισμός, προσέφεραν τη βάση για τη δημιουργία και την εξάπλωση της λαπαροσκοπικής χειρουργικής, χωρίς τις ανεπιθύμητες ενέργειες των κλασικών μεθόδων ανοιχτής χειρουργικής όπως την πρόκληση μεγάλων τομών στο δέρμα και τον μετεγχειρητικό πόνο.

Υπάρχουν πολλά περισσότερα οφέλη από το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, την  ταχύτερη αποκατάσταση και τον περιορισμένο μετεγχειρητικό πόνο, όπως η δυνατότητα χρήσης πολλών μορφών ενέργειας τύπου laser, επεμβατικών υπέρηχων ή ειδικών τύπων ηλεκτρικής ενέργειας, που βοηθούν στο να αποφευχθεί η χρήση ραμμάτων. Επιπλέον, η απώλεια αίματος καθώς και η πιθανότητα δημιουργίας μετεγχειρητικών συμφύσεων  είναι ελάχιστη, κάτι το οποίο έχει ιδιαίτερη σημασία για τις νέες γυναίκες που θέλουν να διαφυλάξουν τη μελλοντική τους γονιμότητα.

Συνολικά, το αισθητικό αποτέλεσμα είναι άριστο, και η ασθενής είναι σε θέση να ξαναρχίσει τις καθημερινές της δραστηριότητες –ακόμα και τη γυμναστική- μία με δύο εβδομάδες μετά τη λαπαροσκόπηση.

Παρόλο που οι οπές στο δέρμα είναι «λιλιπούτειες», η λαπαροσκόπηση υπερτερεί σε οπτικές δυνατότητες κατά πολύ, συγκριτικά με τις ανοιχτές μεθόδους. Αυτό επιτυγχάνεται με ειδικές βιντεοκάμερες υψηλής ανάλυσης, με οπτικές ίνες και με επίπεδες τηλεοράσεις. Η εικόνα από το εσωτερικό του οργανισμού είναι καθαρή και μεγεθυμένη μέχρι και δέκα φορές περισσότερο από το γυμνό μάτι. Τέτοια ανάλυση επιτρέπει να βλέπουμε τα όργανα και τους ιστούς με μεγαλύτερη ευκρίνεια, με αποτέλεσμα τη δυνατότητα μη τραυματικών χειρισμών. Επιπλέον, η λαπαροσκόπηση βιντεοσκοπείτε, παρέχοντας οπτικό αρχείο τόσο της επέμβασης όσο και της υγείας της ασθενούς.

Όσον αφορά στον οργανισμό, λόγω της καλύτερης ευκρίνειας επιτυγχάνεται μικρότερο τραύμα, λιγότερη αιμορραγία και οι μετεγχειρητικές συμφύσεις προκαλούνται πιο σπάνια.

Λαπαροσκοπικές επεμβάσεις σε γυναίκες που δεν έχουν τεκνοποιήσει, διατηρούν τη γονιμότητα πιο ακέραια σε σχέση με τα ανοιχτά χειρουργεία. Σε πολλές διεθνείς μελέτες η πιθανότητα πρόκλησης μετεγχειρητικών συμφύσεων μετά από ανοιχτή αφαίρεση ινομυωμάτων, φθάνει το 80-90%. Σε μια πρόσφατη ευρωπαϊκή μελέτη που συμμετείχε η ομάδα του κ. Γ. Πιστοφίδη, τα ποσοστά δημιουργίας συμφύσεων σε 65 γυναίκες που υποβλήθηκαν σε λαπαροσκοπική ινομυωματεκτομή δεν ξεπερνούσαν το 37%.

Επιπλέον, η ασθενής πονάει λιγότερο μετά την επέμβαση, στις περισσότερες περιπτώσεις φεύγει από την κλινική την επόμενη ημέρα και η επέμβαση έχει καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα. Η επιστροφή στις φυσιολογικές της δραστηριότητες γίνεται σε 7 έως 10 ημέρες.

Στην περίπτωση της λαπαροσκόπησης η κοιλιακή χώρα γεμίζει με αέριο διοξειδίου του άνθρακα. Η πίεση του αερίου είναι απαραίτητη για να δημιουργηθεί χώρος ανάμεσα στα τοιχώματα της κοιλιάς και στα όργανα. Η πίεση του αερίου δυσκολεύει την αναπνοή, η οποία πρέπει να βοηθείται με αναπνευστική υποστήριξη. Αυτό επιτυγχάνεται με γενική αναισθησία και χαλάρωση των σωματικών μυών.

Επειδή χειρουργούμε σε κλειστό χώρο, είναι χρήσιμο πριν την επέμβαση το έντερο να έχει καθαρίσει όσο το δυνατόν καλύτερα. Για το λόγο αυτό εμείς συνιστούμε δίαιτα χωρίς λαχανικά, χορταρικά, φρούτα, όσπρια και γαλακτοκομικά για 3-4 ημέρες. Επιτρέπονται το κρέας, το ψάρι, το κοτόπουλο καθώς και τα ζυμαρικά. Παράλληλα, συνιστούμε πρωί και βράδυ μια κουταλιά σούπας γάλα μαγνησίας για το ίδιο διάστημα. Την προηγούμενη του χειρουργείου στις 12 το μεσημέρι μόνο μια σούπα τύπου φιδέ και τρεις ώρες μετά ένα ολόκληρο μπουκαλάκι καθαρτικό x-prep . Μετά την λήψη του καθαρτικού και μέχρι το βράδυ μόνο νερό. Βεβαίως, εάν η επέμβαση είναι ιδιαίτερα μικρή, η δίαιτα μπορεί να περιοριστεί σε λιγότερες μέρες.

Εξαρτάται από την επέμβαση και τη χειρουργική ειδικότητα.

Οι γενικοί χειρουργοί χρησιμοποιούν οπές πιο ψηλά για την αφαίρεση της χολής ή την σκωληκοειδή απόφυση. Οι γυναικολόγοι χρησιμοποιούν οπές κοντά στη βάση της πυέλου. Ο αριθμός των οπών είναι μία λίγο κάτω από τον ομφαλό και δύο ή τρεις πάνω από τη γραμμή του bikini  (ηβική σύμφυση).

Το μέγεθος είναι από 5–10 χιλιοστά και μετά το τέλος, γίνεται πλαστική συρραφή στο δέρμα. Συνήθως δεν χρειάζεται αφαίρεση ραμμάτων. Οι ουλές εξαφανίζονται μετά από 6-8 μήνες.

Σήμερα, σχεδόν όλες οι γυναικολογικές επεμβάσεις έχουν αντικατασταθεί από τη λαπαροσκοπική μέθοδο. Τα λαπαροσκοπικά χειρουργεία διακρίνονται σε:

1. μικρά ή ελαφριά , όπως η διαγνωστική λαπαροσκόπηση, λύση λεπτών συμφύσεων και διατομή σαλπίγγων σε γυναίκες που επιθυμούν διακοπή της γονιμότητας,
2. μέσης βαρύτητας , όπως η αφαίρεση εξωμητρίου κύησης, κύστης ωοθήκης, υδροσαλπίγγων, περιτοναϊκής ενδομητρίωσης και διάνοιξης σαλπίγγων, και
3. βαριές επεμβάσεις , όπως η αφαίρεση ινομυωμάτων, μήτρας και ωοθηκών, εκτεταμένες λύσεις εντερικών συμφύσεων, ουρογυναικολογικές επεμβάσεις και αφαίρεση οπισθοπεριτοναϊκής ενδομητρίωσης.

Σε εξειδικευμένα κέντρα ακόμα και γυναικολογικές ογκολογικές επεμβάσεις είναι εφικτές.

Στην κεντρική Ευρώπη έχουν δημιουργηθεί μεγάλα κέντρα αντιμετώπισης του γυναικολογικού καρκίνου με λαπαροσκόπηση. Ειδικά τα πρώτα στάδια του καρκίνου του τραχήλου, του ενδομητρίου, της ωοθήκης και ο λεμφαδενικός καθαρισμός γίνονται πλέον μόνον λαπαροσκοπικά και με καλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης. Αυτό συμβαίνει επίσης στη γενική χειρουργική και σ την ουρολογία όπου ο καρκίνος του παχέως εντέρου, του παγκρέατος, του νεφρού και του προστάτη γίνονται λαπαροσκοπικά.

Σήμερα, τα περισσότερα γυναικολογικά χειρουργεία μπορούν να αντιμετωπισθούν λαπαροσκοπικά. Υπάρχουν όμως λίγες σχετικές και απόλυτες αντενδείξεις.

Σχετικές αντενδείξεις είναι εκείνες που έχουν σχέση με τη χειρουργική πείρα και δεινότητα του εκάστοτε χειρουργού. Πρακτικά είναι στο χέρι του χειρουργού να αποφασίσει που θα βάλει τα όριά του. Για παράδειγμα, σχετική αντένδειξη αντιπροσωπεύουν τα μεγάλα ινομυώματα ή οι μεγάλες ινομυωματώδεις μήτρες, αλλά όχι για όλους τους χειρουργούς. Πολλές προηγούμενες λαπαροτομίες αποτελούν σχετική αντένδειξη.

Μέχρι πρότινος, ασθενείς που είχαν χειρουργηθεί πολλές φορές αποτελούσαν αντένδειξη, αλλά σήμερα αυτός ο μύθος έχει καταρριφθεί. Η λαπαροσκοπική μέθοδος αποτελεί πλέον ένδειξη και όχι αντένδειξη για τέτοιες περιπτώσεις.

Τα τελευταία 30 χρόνια έχουν διενεργηθεί διεθνώς τεράστιοι αριθμοί χειρουργείων και τα αποτελέσματα έχουν αποδείξει πως οι κίνδυνοι και οι επιπλοκές είναι συγκρίσιμοι ή λιγότεροι από τα ανοιχτά χειρουργεία.

Η λαπαροσκοπική τεχνική είναι εξαιρετικά ασφαλής όπως και η αναισθησία που χορηγείται όσο κρατάει η επέμβαση. Και οι δύο τεχνικές έχουν βελτιωθεί με την πάροδο των ετών και η γρήγορη ανάρρωση από λαπαροσκοπικές επεμβάσεις οφείλεται σε ένα μεγάλο βαθμό και στα νεότερα φάρμακα και στις τεχνικές της αναισθησιολογίας.

Απόδειξη της ασφάλειας αυτών των χειρουργείων είναι οι ολοένα μεγαλύτεροι αριθμοί ανθρώπων που υποβάλλονται διεθνώς σε τέτοιου είδους επεμβάσεις, όπως επίσης η τεράστια τεχνολογική ανάπτυξη που κυριαρχεί και ανακοινώνεται στα ενδοσκοπικά συνέδρια.

Επίσης τα τελευταία 15 περίπου χρόνια, σε πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού η λαπαροσκοπική χειρουργική διδάσκεται και αρχίζει να αποτελεί πλέον αυτόνομη μετεκπαιδευτική ειδικότητα.